کد مطلب:102449 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:420

فتنه یا بوته ی آزمایش تاریخ











برای شناخت هر گوهری و عنصری كه در طبیعت وجود دارد، آزمایشی هست و تا چنین آزمایشی پیش نیامده، آن عنصر را نه خودش می شناسد و نه گوهری. هر چه ارزش عنصر بیشتر و در طبیعت سودمندتر باشد، آزمایش سختتر است و

[صفحه 269]

آتش بوته فروزانتر باید باشد. یكی از این عناصر بشر است كه برای شناخت انسانها از میان بشرها و انسانهای برتر در میان انسانها، آزمایشی و یا آزمایشهایی گوناگون باید از سر بگذراند و از میان آتشها بگدازد و ناخالصیها را بزداید تا به اوج قله ی كمال دست یابد. قرآن می گوید:

احسب الناس ان یتركوا ان یقولوا آمنا و هم لا یفتنون؟[1].

آیا مردم گمان كرده اند همینكه بگویند ایمان آوردیم به حال خود واگذار می شوند و در معرض آزمایش قرار نمی گیرند؟

و اعلموا انما اموالكم و اولادكم فتنه و ان الله عنده اجر عظیم.[2].

بدانید كه بدون هیچ شكی داراییها و فرزندانتان آزمایشی است و نیز بیگمان بدانید كه پاداش بس بزرگ در پیشگاه خدا است.

و لنبلونكم حتی نعلم المجاهدین منكم و الصابرین و نبلو اخباركم.[3].

و بدون شك ما حتما شما را آزمایش می كنیم تا از میان شما مجاهدان و پایداران را بدانیم و اخبارتان را آزمایش كنیم.

كل نفس ذائقه الموت و نبلوكم بالشر و الخیر فتنه و الینا ترجعون.[4].

هر موجودی چشنده ی مزه ی مرگ است و ما شما را بوسیله ی شر و خیر به عنوان فتنه آزمایش می كنیم و به سوی ما باز گردانیده می شوید.

و این فتنه برای همه ی انسانها پیش می آید، برای رسیدن به درجات برتر انسانی آزمایشهای دشوارتری وجود دارد، چنانكه ابراهیم خلیل از فتنه ی بت پرستان موفق می گذرد و آتش را بر خود گلستان می كند، از فتنه ی دور كردن زن و فرزند عزیزش و بردن آنان در سرزمینی خشك و بی آب و آبادی سربلند بیرون می آید و در نهایت به فرمان خدا تصمیم می گیرد اسماعیل عزیز خود را قربانی كند و سرانجام

[صفحه 270]

با گذرانیدن همه ی این آزمایشها، در عین داشتن رسالت و نبوت، به بزرگترین جام پیروزی یعنی مسوولیت سنگین و مقام والای امامت دست می یابد. و بدین جایگاه والا بدان جهت دست یافت كه هر جامی از دست دوست به دستش داده شد، بیدرنگ گرفت و نوشید و همه ی زهرها را انگبین دانست.

هر چه انسان از سرچشمه ها و ریشه های فتنه آگاهتر باشد، در برابر آن محفوظتر و از گزند آن مصونتر است، چنانكه رسول گرامی و آگاه اسلام می فرماید:

«المعرفه جنه من الفتن»[5].

شناخت سپریست برای محفوظ ماندن از گزند فتنه ها.

زیرا، فتنه ها به گفته ی رسول اكرم همچون تیرگی شب است:

«الفتنه تشبه لیله مظلمه»[6].

و اكنون كه مفهوم فتنه، بوسیله ی قرآن و سنت، تا اندازه ای روشن گردید، ببینیم امیرالمومنین فتنه را چه می داند و در برابر آن چه سفارشی می كند.


صفحه 269، 270.








    1. قرآن: عنكبوت/ 2.
    2. قرآن: انفال/ 28.
    3. قرآن: محمد/ 31.
    4. قرآن: انبیاء/ 35.
    5. سنن الدارمی، المقدمه باب 31.
    6. مسند احمدبن حنبل، ج 1، ص 189 و 9 جای دیگر در 6 جلد آن.